Het opstellen, opmaken of wijzigen van een testament kan om verschillende redenen nuttig zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan belastingbesparing. Het is een
goed idee om tijdens uw leven al stil te staan bij uw nalatenschap. Een testament opstellen kan verschillende voordelen hebben zoals bijvoorbeeld belastingbesparing voor uw nabestaanden. Het opnemen van de juiste clausules bij het opmaken van uw testament kan leiden tot besparing van erfbelasting. De erfbelasting is de belasting die uw nabestaanden betalen over de erfenis die zij ontvangen. Uiteraard heeft u de keuze uit vele notariskantoren die voor u een testament kunnen opstellen. Op deze pagina geven wij u wat tips. Let er bij het opstellen van uw testament op dat u er niet automatisch van uit kunt gaan dat iedere notaris precies hetzelfde testament zal opmaken. Daarom is het belangrijk dat u uw wensen duidelijk kenbaar maakt en hier de juiste partij bij zoekt. Er zijn verschillende ‘testamentvormen’, denk bijvoorbeeld aan het langstlevende testament, vruchtgebruik testament of het twee-trapstestament.
De testamentvorm en de inhoud van het testament (ook wel de uiterste wil genoemd) waarvoor gekozen wordt hangt af van uw situatie, van uw wensen maar uiteraard ook van de notaris. Het is niet zo dat iedere notaris dezelfde akte opstelt. Bedenk dus goed met welke notaris u zaken wenst te doen. Sommige notarissen zijn ook estateplanner. Een estateplanner is iemand die zich bezighoudt met het fiscaal zo gunstig over laten gaan van familievermogen naar de volgende generatie. Met andere woorden, estate planning is erop gericht om (erf)belasting te besparen. Schenkingen, al dan niet op papier spelen hierin doorgaans ook een rol.
Wat kan er nog meer geregeld worden in een testament?
Executeur – In een testament kunt u bijvoorbeeld een (of meerdere) executeur(s) aanwijzen. Zo kunt u wanneer u uw testament opstelt al beslissen wie er na uw overlijden zorgdraagt voor de afwikkeling van de nalatenschap. Hij of zij krijgt het beheer over de nalatenschap. Denk hierbij aan taken zoals bijvoorbeeld:
- het regelen van de begrafenis of crematie;
- het betalen van schulden, innen van vorderingen, opzeggen van huur;
- het afgeven of uitbetalen van legaten;
- het opstellen van een boedelbeschrijving
- het afleggen van rekening en verantwoording aan de erfgenamen
- het doen van aangifte erfbelasting
Onterving kind – Een testament opmaken en daarin een of meerdere van uw kinderen onterven is ook mogelijk. Zij worden dan geen erfgenaam. Wel hebben (klein)kinderen recht op een bepaald geldbedrag (de legitieme portie). Testamenten opstellen is noodzakelijk wanneer ouders hun kind(eren) willen onterven, omdat ze hiermee afwijken van de wet.
Onterving echtgenoot – Het is ook mogelijk om een echtgenoot bij testament te onterven. Bij het testament-opmaken wordt dan vastgelegd dat deze geen recht heeft op de erfenis, ook niet op een legitieme portie. Echter, wel op een passende verzorging. De onterfde echtgenoot kan verschillende rechten uitoefenen. In deze situatie bestaan er verschillende juridische mogelijkheden. Denk aan vruchtgebruikconstructies. Soms is tussenkomst/toestemming van de rechter noodzakelijk.
Uitsluitingsclausule – Bij echtscheiding van een kind is het goed mogelijk dat de ouder niet wil dat het erfdeel in de nalatenschap van zijn of haar dochter voor de helft naar de (ex)schoonzoon of dochter gaat. Indien het kind in algehele gemeenschap van goederen is getrouwd of onder bepaalde huwelijkse voorwaarden kan dit wel het geval zijn. Door bij het opstellen van het testament uitsluiting van ‘de koude kant’ te regelen, kan dit voorkomen worden.
Legaat – De erflater kan een bepaald goed of som geld aan een ander of aan een instelling nalaten. Het verschil met een erfgenaam is dat deze de hele erfenis of een aandeel in de erfenis krijgt.
Bewind – Wanneer de erfgenamen niet of nog niet de volledige verantwoordelijkheid van het vermogen kunnen dragen dat ze erven, of wanneer de erflater denkt dat dit zo is kan hij of zij er voor kiezen bewind in te stellen. De bewindvoerder heeft tot taak om het geërfde te beheren totdat aan de gestelde voorwaarde is voldaan. De bevoegdheden en verplichtingen kunnen in het testament worden vastgelegd. Een van de zaken waar bij u dus bij een testament-opstellen rekening kunt houden.
Voogdij – Wanneer de ouders van minderjarige kinderen allebei komen te overlijden zal de rechter een voogd over de kinderen benoemen. Wanneer de ouders echter in hun testament al een voogd hebben benoemd, hebben zij zelf de keuze gehad. Gaat u een nieuw testament opmaken? Dan kan het opnemen van een voogdij-clausule dus raadzaam zijn.
Twee-traps making – Deze clausule wordt toegepast om in feite al een erfgenaam voor uw erfgenaam toe te wijzen. Ook wel aangeduid het fideï-commis, oftewel twee-traps making.
Centraal Testamenten Register – Wanneer u een testament opstelt, wordt dit geregistreerd in het centraal testamentenregister. Hierin is terug te vinden wie op welke datum en bij welke notaris een testament heeft gemaakt. De inhoud is uiteraard niet bekend. Na overlijden kan opgevraagd worden of er een testament is opgemaakt. Vervolgens kan bij de betreffende notaris meer informatie opgevraagd worden. Uiteraard zal deze alleen aan direct belanghebbenden de inhoud van het testament meedelen.
Goede Doelen – Uiteraard is het ook mogelijk om één of meerdere goede doelen in uw testament op te nemen.
Wat gebeurt er als u geen testament opmaakt?
Wanneer u géén testament opstelt, zal uw nalatenschap volgens het (wettelijke) erfrecht afgewikkeld worden. Het zijn in dat geval de erfgenamen die voor de afwikkeling van de erfenis zorg zullen moeten dragen, ook als ze dit niet willen. Uiteraard bestaat hierdoor de kans dat er binnen uw familie ruzie ontstaat over bijvoorbeeld de verdeling of frustratie met betrekking tot de afwikkeling.
U mag wel een codicil opmaken.
De wetgever heeft dus opvolgend geregeld welke mensen (in eerste instantie uw bloedverwanten) opvolgend in aanspraak hebben op (een deel van) de erfenis:
- Echtgenoot / geregistreerd partner en kinderen
- Broers en zussen en ouders
- Overgrootouders
- De staat der Nederlanden
Wie en welke volgorde van toepassing is op uw situatie hangt uiteraard af van uw (familie)situatie.
Bijzondere redenen om een testament op te stellen
Wanneer u van het wettelijke erfrecht (versterfrecht) af wilt wijken, zult u een testament moeten laten opmaken. Naast het behalen van financieel voordeel door bijvoorbeeld besparing van erfbelasting of het veiligstellen van vermogen wanneer u in de zorg terechtkomt, zijn er vele situaties denkbaar die aanleiding kunnen geven om uw situatie door een deskundige te laten beoordelen en maatregelen in uw testament op te nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
- U heeft meerdere huwelijken gehad;
- U heeft stiefkinderen of pleegkinderen;
- U heeft problemen met uw kind(eren) zoals ruzie/geen contact;
- U wilt schoonkinderen uitsluiten;
- U heeft een echtscheiding achter de rug;
- U heeft gehandicapte kinderen of familieleden;
- U bent alleenstaand of samenwonend;
- U heeft een onderneming en u wilt graag de bedrijfsopvolging vastleggen;
- U heeft meerdere kinderen;
- U wilt dat een ander dan uw (wettelijke) erfgenamen van u erft (goed doel, broer of vriend);
- U wilt dat uw erfenis alleen voor uw eigen kinderen bestemd is
Hier leest u (nog) meer over het regelen van uw nalatenschap.
Heeft u al een bestaand testament en wilt u dit wijzigen? Afhankelijk van wat u gewijzigd wilt hebben moet er soms een heel nieuw testament gemaakt worden, maar soms kan een bestaand testament ook aangepast worden. Het aanpassen van een testament met een kleine wijziging is doorgaans goedkoper dan een nieuw testament opstellen.
Wanneer u zaken rondom uw overlijden gaat regelen, denk dan ook aan het afsluiten van een uitvaartverzekering. Lees meer over de verschillende soorten uitvaartverzekeringen. Het kan uiteraard ook voorkomen dat een overlijden het rechtstreeks gevolg is van het handelen of nalaten van een ander, in dat geval doen de nabestaanden er in sommige gevallen verstandig aan een letselschade advocatenkantoor in te schakelen.